Recenzja podłogowych zestawów głośnikowych Wilson Audio Sasha V

Autor i źródło recenzji: Sasha Matson, Stereophile, 2024 r.
Oryginał możesz przeczytać TUTAJ.

Głośnik Wilson Audio Sasha V (litera "V" jak "victory", a nie rzymska "piątka") to kontynuacja serii zapoczątkowanej w 2009 roku modelem Sasha 1. W instrukcji instalacji znajduje się strona zatytułowana „Ewolucja Sasha”, ozdobiona eleganckimi szkicami kolejnych wersji tego głośnika – obecnie czterech – poprzedzonych przez dwuczęściowy zestaw WATT/Puppy, którego historia sięga 1989 roku. Wilson Audio Specialties Sasha V, wyceniony na 48 900 dolarów za parę, zastępuje w ofercie marki wcześniejszy model, Sasha DAW.

Potężny, wolnostojący zestaw głośnikowy Sasha V zachowuje wyraźne rodzinne podobieństwo. Jego szerokość i wysokość pozostają niemal identyczne jak u poprzednika, wynosząc odpowiednio 36,8 cm i 114,5 cm. Obudowa zyskała dodatkowy 2,5 cm głębokości, osiągając teraz 60,8 cm. Subtelne fazowanie krawędzi zostało nieznacznie zmienione – różnicę dostrzegliby zapewne jedynie właściciele poprzednich modeli Sashy. Zwiększona grubość obudowy przełożyła się na dodatkowe 4 kg wagi, co daje łącznie 111 kg na głośnik. Rzeźbiarskie formy obudowy podkreślają wysokiej klasy lakiery inspirowane wykończeniami samochodowymi – recenzowana para zachwyca eleganckim wykończeniem Satin Oak Green, uzupełnionym maskownicami w odcieniu Slate Grey.

Zmiany wprowadzone przez projektanta i CEO Wilson Audio, Daryla Wilsona, oraz jego zespół koncentrują się przede wszystkim na wnętrzu głośnika. Nowością w linii Sasha jest 7-calowy, wentylowany od tyłu przetwornik średniotonowy z kompozytu papierowo-pulpowego, nazwany przez Wilsona QuadraMag. Po raz pierwszy zastosowany w flagowym modelu Chronosonic XVX, od tego czasu znalazł swoje miejsce w kilku innych konstrukcjach marki. Kolejną nowością w Sashy jest 1-calowy przetwornik wysokotonowy Convergent Synergy Carbon, znany już z innych głośników serii V. Zestaw przetworników dopełniają podwójne 8-calowe głośniki niskotonowe, wykonane z tego samego kompozytu papierowo-pulpowego, co stosowane wcześniej w modelu Sasha DAW.

Litera „V” w nazwie Sasha V, podobnie jak w innych głośnikach Wilsona — XVX, Alexx V i Alexia V — odnosi się do opatentowanego przez firmę materiału V, stosowanego obok wcześniejszych, również opatentowanych materiałów obudów, oznaczonych jako X i S. Wśród innych udoskonaleń znalazły się stopki Acoustic Diode, wcześniej dostępne jako opcjonalne wyposażenie, oraz nowe miedziane kondensatory AudioCapX-WA w zwrotnicach. Wilson produkuje je obecnie we własnym zakresie, co pozwala na precyzyjne dostosowanie parametrów do wymagań każdego modelu, w tym Sasha V.

Podczas rozmowy na FaceTime zapytałem Daryla Wilsona, czy Sasha V wykorzystuje technologię „trickle-down” [przyp. tłum. W kontekście audio „trickle-down” odnosi się do procesu, w którym zaawansowane technologie najpierw pojawiają się w flagowych, najdroższych modelach, a dopiero później stopniowo trafiają do tańszych konstrukcji]. Odpowiedział:

„Często słyszę to określenie. To jednak nie jest sposób, w jaki wprowadzamy innowacje i rozwijamy nasze produkty. Nie czekamy, aby wdrożyć nowe rozwiązania wyłącznie w naszych największych kolumnach. Wszystko, nad czym pracujemy, jest destylowane, dopracowywane i wykorzystywane tam, gdzie najlepiej pasuje, a następnie ponownie stosowane w innych modelach. Nasze nowe miedziane kondensatory były już gotowe, więc użyliśmy ich w Sasha V – nie wstrzymywaliśmy ich w oczekiwaniu na inny projekt.”

Opublikowane specyfikacje nowej Sashy V odzwierciedlają połączenie kontynuacji i zmian. Kilka elementów szczególnie się wyróżnia. Nastąpił niewielki wzrost pasma przenoszenia w górnym zakresie – do 32 kHz, co z pewnością jest zasługą nowego przetwornika wysokotonowego. Deklarowane rozszerzenie basu pozostaje na tym samym poziomie co w Sasha DAW, sięgając 20 Hz.

Nominalna impedancja wynosi 4 omy, z minimalnym spadkiem do 2,36 oma przy 82 Hz, co jest bardzo zbliżone do zachowania modelu Sasha DAW. Wydajność wzmacniaczy współpracujących z zestawami głośnikowymi Wilsona zawsze była istotnym zagadnieniem, dlatego na szczęście producent dołącza do instrukcji pełną krzywą impedancji.

Specyfikacja wskazuje również na obniżenie czułości znamionowej do 88 dB/W/m (co odpowiada 91 dB/2,83V/m dla głośnika 4-omowego) w przypadku Sashy V, w porównaniu do 91 dB dla Sashy DAW. Zapytałem Daryla Wilsona, co może być tego przyczyną.

„Ogólna charakterystyka częstotliwościowa, gdyby ją uśrednić, pozostaje taka sama” – odpowiedział. „Ponieważ pomiar dotyczył konkretnej częstotliwości, przy 1 kHz, ten jeden wynik był nieco wyższy w przypadku Sasha DAW niż w Sasha V.”

Począwszy od 1993 roku, wraz z serią Grand SLAMM, ojciec Daryla, założyciel firmy David Wilson, zaczął stosować w obudowach głośników Wilsona specjalnie opracowane materiały kompozytowe na bazie żywic, charakteryzujące się zróżnicowaną gęstością i kontrolowanymi właściwościami rezonansowymi. Opatentowane przez Wilsona materiały są niezwykle gęste, ciężkie i poddawane precyzyjnej obróbce maszynowej.

W modelu Sasha V zastosowano „materiał X”, który wykorzystano do budowy ścian obudowy – teraz o 25% grubszych niż w poprzednim modelu. Materiał „S”, posiadający unikalne właściwości akustyczne, użyto w przegrodach otaczających przetworniki. Najnowszy „V-materiał” pełni dodatkową rolę tłumiącą, redukując wibracje pomiędzy górnym i dolnym modułem – niczym akustyczny „majonez magiczny”, jak ujął to sam Wilson.

Czytałem różne opisy składów materiałów, z których wykonane są obudowy głośników Wilsona. Jednym z nich jest „żywica epoksydowa z domieszką kruszonego granitu, węgla i celulozy”. W poprzedniej recenzji opisałem głośnik Wilsona jako wykonany z „kompozytowej mieszanki żywicy i celulozy”. Uzyskanie dokładnych informacji o składzie tych zastrzeżonych materiałów jest znacznie trudniejsze niż zdobycie danych od Jacka Smitha czy Departamentu Sprawiedliwości. Po tym, jak zaoferowałem Darylowi ograniczony immunitet, był on skłonny ujawnić: „To żywica fenolowa o wysokiej gęstości. Jest to zupa o dokładnie takiej gęstości, z niezbędnym materiałem wypełniającym, by uzyskać pożądaną charakterystykę akustyczną”.

Ustawianie zestawu

W przypadku głośników Wilsona, konfiguracja zestawu wymaga szczególnej staranności, choć każdy nabywca nowych lub certyfikowanych używanych głośników może liczyć na pomoc dealera. Ja jednak zająłem się wstępną konfiguracją samodzielnie, z minimalną pomocą. Firma spedycyjna zgodziła się przetoczyć trzy ciężkie drewniane skrzynie — dwie zawierające głośniki niskotonowe, a trzecią z obudowami górnymi — po podjeździe i do garażu; to było wszystko, na co się zgodzili.

Obudowy głośników niskotonowych zostały dostarczone z zamontowanymi kółkami, co umożliwiło ich łatwe przetoczenie ze skrzyni na odpowiednie miejsce. To był pierwszy krok. Drugi krok polegał na zatrudnieniu mojego syna i jednego z jego kolegów, którzy za piwo zgodzili się wnieść nierozpakowane obudowy na drugie piętro, gdzie znajduje się mój pokój odsłuchowy. Byli to sporej postury faceci, ale i tak spocili się, zanim ich zadanie zostało zakończone.

Z tyłu obudowy głośnika niskotonowego, po obu stronach, znajdują się podwójne „łopatki głośnika niskotonowego”. Choć wyglądają jak uchwyty, pełnią również funkcję akustyczną: pomagają rozpraszać energię drgań między górną a dolną częścią obudowy. Jest to istotna zmiana konstrukcyjna w porównaniu do wcześniejszych modeli. Wykonane z solidnego „X-materiału”, są na tyle wytrzymałe, by unieść ważące 200 funtów moduły niskotonowe.

Dziękując za kółka (i silnych, młodych pomocników), przetoczyłem dolne segmenty na miejsca zajmowane wcześniej przez model Sasha DAW, niczym wózek z napojami toczący się po przejściu w samolocie. Górne kolumny, choć nie są lekkie, udało mi się umieścić na szczycie obudów głośników niskotonowych i połączyć je. Wilson nie projektuje swoich zestawów głośnikowych z myślą o biwiringu; dolne obudowy wyposażone są w jedną parę solidnych odczepów głośnikowych, które wewnętrznie łączą się z głośnikami niskotonowymi. Stamtąd zwrotnice rozdzielają sygnały do głośników średniotonowych i wysokotonowych znajdujących się wyżej.

Folia ochronna, która pokrywa obudowy na czas transportu, musi zostać usunięta. Dla mnie wygląda jak gruba folia Saran, a jej zdejmowanie bywa uciążliwe.

Po ustawieniu i podłączeniu kolumn Sasha V, kolejnym krokiem była optymalizacja „regulacji opóźnienia propagacji”, którą Wilson określa również mianem „wyrównania czasowego”. Dwukolumnowa Sasha V jest pierwszą podłogową kolumną Wilsona, która została zaprojektowana w sposób umożliwiający modyfikację tych parametrów. Mówiąc prosto, sprzęt pozwala na zmianę relacji między górną obudową, zawierającą głośnik średniotonowy i wysokotonowy, a dolną obudową, w której znajdują się dwa głośniki niskotonowe, w celu optymalizacji względnych czasów dotarcia dźwięku do wyznaczonej pozycji odsłuchowej. Konstrukcja i konfiguracja mają na celu optymalizację „sweet spot” dla pojedynczego słuchacza.

Osiąga się to poprzez regulację kąta nachylenia oraz odległości przód-tył górnej kolumny w stosunku do dolnej, za pomocą skalibrowanych kolców. Konfiguracja opiera się głównie na dwóch parametrach: odległości miejsca odsłuchowego od kolumn oraz wysokości uszu słuchacza nad podłogą. Dzięki tym informacjom i tabeli można znaleźć optymalne ustawienia kąta nachylenia i pozycji przód-tył górnych kolumn. Instrukcja instalacji jest dokładna i dobrze napisana, zawiera precyzyjne wskazówki i tabele. Ja poradziłem sobie z tym, więc ty też dasz radę – ale jeśli coś z tego brzmi onieśmielająco, pamiętaj, że za wszystko odpowiada sprzedawca, a nie ty.

Co do celu tej konfiguracji i tego, jak skutecznie jest on realizowany, jest to złożony temat, którym zajęli się inni koledzy. Recenzja Wilson Alexx V autorstwa Jima Austina zawiera dokładne wyjaśnienie tego zagadnienia. W szczególności zwracam uwagę na komentarz Jima, że „lepiej być blisko idealnego wyrównania czasowego niż daleko”.

Sasha V miały czas na odpowiednie wygrzanie się przed przybyciem Chrisa Formana z Innovative Audio na Manhattanie, który został wyznaczony przez Wilsona do wykonania ostatecznej instalacji. Chris, przeszkolony przez Wilson Audio Specialties w zakresie ich protokołów, przeprowadził wiele instalacji zestawów głośnikowych Wilsona w tym regionie. Na podłodze pojawiła się taśma miernicza i niebieska taśma maskująca, aby zaznaczyć dokładne pomiary. Wcześniej, za pomocą taśmy, zaznaczyłem pozycje zestawów DAW Sasha; wciąż zajmowały one miejsca, które kilka lat wcześniej wybrał dla nich Peter McGrath z Wilsona.

W moim pokoju odsłuchowym, w wiktoriańskim Queen Anne z 1872 roku, nie ma kątów prostych, a stare drewniane stropy na drugim piętrze odbijają się jak trampolina, gdy po nich przechodzisz. Rozgryzienie tego wymagałoby rozprawy z fizyki — to jak przebywanie wewnątrz bardzo dużego instrumentu strunowego. Z drugiej strony, gdy wszystko działa, jest to najlepiej brzmiący pokój hi-fi, w jakim mieszkałem.

Omawiając to wszystko, Chris Forman powiedział coś, co warto powtórzyć: „Może być więcej niż jeden sweet spot”. Najlepiej jest się zrelaksować i pozostać otwartym na alternatywy. Jest więcej niż jeden sposób na rozwiązanie problemu.

Pierwszym krokiem była wymiana kółek, z którymi dostarczono kolumny niskotonowe, i zastąpienie ich stopkami Acoustic Diode. Stopki te, zastosowane po raz pierwszy w zestawach Wilson Alexx V, mają formę elementów przypominających stożek, wykonanych ze stali nierdzewnej z domieszką nowszego materiału V Wilsona. Daryl Wilson wyjaśnił mi: „Diody Acoustic Diodes zostały zaprojektowane w taki sposób, by zapewnić zarówno sprzężenie, jak i odsprzężenie. Kolce służą do sprzęgania, aby zapobiec przemieszczaniu się obudowy z przodu do tyłu, co powoduje rozmycie dźwięku. Materiał V jest genialny w odsprzęganiu: odbiera wibracje, przekształca je w ciepło... po prostu tłumi”.

Nie sfinalizowaliśmy jeszcze ustawienia głośników, a przesuwanie ich nie jest łatwe z kolcami, które wybiłyby dziurę w wykładzinie dywanowej na podłodze mojego pokoju odsłuchowego. W tym momencie pojawił się zestaw suwaków. Są to duże, płaskie, okrągłe metalowe dyski oferowane jako akcesoria przez Wilsona, które umożliwiają przesuwanie bardzo ciężkich kolumn po dywanie.